bộ quốc sử tiêu biểu của nước ta dưới thời lê sơ là

By Admin 18/11/2023 0

Bách khoa toàn thư ngỏ Wikipedia

Đại Việt sử ký
大越史記
Thông tin tưởng sách
Tác giảLê Văn Hưu
Quốc giaĐại Việt
Ngôn ngữchữ Hán
Chủ đềLịch sử Việt Nam
Thể loạiLịch sử
Nhà xuất bảnNhà Trần
Ngày vạc hành1272
Cuốn sauĐại Việt sử ký toàn thư

Đại Việt sử ký (chữ Hán: 大越史記) là bộ quốc sử đầu tiên của nước VN tự Lê Văn Hưu (đời Trần) biên soạn đi ra, bao gồm 30 quyển, chép lịch sử dân tộc VN kể từ Triệu Vũ Đế cho tới Lý Chiêu Hoàng. Sở sử ni không thể nữa và được những học tập fake nhận định rằng đã biết thành đưa về Trung Quốc nhập thời nằm trong Minh, tuy nhiên Ngô Sĩ Liên nhập thời Lê vẫn xem thêm nhằm biên soạn đi ra cỗ Đại Việt sử ký toàn thư, nhập cơ sở hữu trích một vài câu nói. bình của Lê Văn Hưu so với những anh hùng.

Bạn đang xem: bộ quốc sử tiêu biểu của nước ta dưới thời lê sơ là

Sau Khi hoàn thành xong cỗ sử năm 1272, Lê Văn Hưu đem dưng vua Trần Thánh Tông, được ban thưởng đặc biệt hậu.

Quá trình biên soạn[sửa | sửa mã nguồn]

Lê Văn Hưu là 1 học tập fake phổ biến thời Trần, bên dưới thời Trần Thái Tông và Trần Thánh Tông từng lưu giữ những dùng cho Kiểm pháp quan liêu, Binh cỗ thượng thư, rồi thăng lên Hàn lâm viện học tập sĩ, Quốc sử viện giám tu.[1] Lê Văn Hưu theo đuổi mệnh lệnh vua Trần Thái Tông biên soạn cỗ chủ yếu sử thứ nhất ở trong nhà Trần có tên Đại Việt sử ký.[2] Sở sách này bao hàm 30 quyển được hoàn thành xong và dơ lên vua Trần Thánh Tông nhập mon một năm 1272 và được vua Thánh Tông rất là tán tụng ngợi.[1][3][4] Lê Tắc nhập An Nam chí lược nhận định rằng Đại Việt sử ký của Lê Văn Hưu được biên soạn dựa vào hạ tầng cỗ Việt chí (越志) của Trần Phổ được ghi chép bên dưới thời Trần Thái Tông.[5][6]

Dưới thời nằm trong Minh, nhiều cuốn sách có mức giá trị của Đại Việt đã biết thành căn nhà Minh tịch kí đem về Trung Quốc [7], nhập cơ sở hữu Đại Việt sử ký nên kiệt tác này về sau bị thất truyền.[5][8][9][10] Tuy nhiên, nội dung của Đại Việt sử ký với những câu nói. phản hồi của Lê Văn Hưu về những sự khiếu nại lịch sử dân tộc và được căn nhà sử học tập Phan Phu Tiên ghi lại và dùng để tư liệu biên soạn cỗ chủ yếu sử thứ nhất ở trong nhà Lê bên dưới triều vua Lê Nhân Tông nhập năm 1455. Sở Đại Việt sử ký mới mẻ của Phan Phu Tiên bổ sung cập nhật tiến độ lịch sử dân tộc từ thời điểm năm 1223 Khi Trần Thái Tông đăng quang cho tới năm 1427 Khi quân Minh rút về nước sau thành công của Lê Lợi. Sở sử của Phan Phu Tiên bao hàm 10 quyển với tên thường gọi Đại Việt sử ký tục biên (大越史記續編) hoặc Quốc sử biên lục. Sau cơ, căn nhà sử học tập Ngô Sĩ Liên dựa vào những kiệt tác của Lê Văn Hưu và Phan Phu Tiên nhằm biên soạn cỗ Đại Việt sử ký toàn thư bao hàm 15 quyển được hoàn thành xong năm 1479.

Đại Việt sử lược, cuốn sách còn còn sót lại của VN nhập thời nằm trong Minh cũng rất được coi là 1 phần sót lại của cục Đại Việt sử ký.[5]

Nội dung[sửa | sửa mã nguồn]

Do bạn dạng gốc của Đại Việt sử ký được dùng trong số kiệt tác của Phan Phu Tiên và Ngô Sĩ Liên, nên đặc biệt khó khăn phân biệt phần tự Lê Văn Hưu ghi chép và phần tự người không giống ghi chép. Chúng tớ chỉ hiểu được Lê Văn Hưu vẫn lựa chọn thời khắc xây dựng quốc gia Nam Việt (南越) của Triệu Đà nhập năm 207 TCN thực hiện điểm khởi động mang đến lịch sử dân tộc VN và kết thúc đẩy kiệt tác nhập thời Lý Chiêu Hoàng (1224–1225)[11]. Nội dung thuở đầu của Đại Việt sử ký chỉ tồn bên trên bên dưới kiểu dáng 30 câu nói. phản hồi của Lê Văn Hưu về những sự khiếu nại và anh hùng lịch sử dân tộc được ghi lại nhập Đại Việt sử ký toàn thư:[12]

Xem thêm: các khái niệm dùng để mô tả các yếu tố nào sẽ tạo thành mô hình dữ liệu quan hệ

Thời gian Sự kiện Thời kỳ Ghi chú
137 TCN Triệu Vũ Vương mất Nhà Triệu [13]
111 TCN Nhà Triệu mất Bắc nằm trong thứ tự 1 [14]
42 Cuộc khởi nghĩa của Hai Bà Trưng kháng căn nhà Hán Bắc nằm trong thứ tự 2 [15]
186 Hết thời nằm trong Hán [16]
210 Hết thời Sĩ Nhiếp [17]
432 Lâm Ấp tiến công Giao Châu [18]
548 Lý Nam Đế mất Nhà Tiền Lý [19]
866 Cao Biền che đậy trở nên Đại La Bắc nằm trong thứ tự 3 [20]
944 Ngô Quyền mất Nhà Ngô [21]
950 Ngô Xương Văn lật sụp Dương Tam Kha Nhà Ngô [22]
965 Ngô Xương Văn mất Nhà Ngô [23]
968 Đinh Tiên Hoàng lên ngôi Nhà Đinh [24]
970 Đinh Tiên Hoàng lập 5 Hoàng hậu Nhà Đinh [24]
981 Lê Đại Hành lên ngôi Nhà Tiền Lê [25]
1005 Lê Đại Hành mất Nhà Tiền Lê [26]
1005 Lê Long Đĩnh cướp ngôi của Lê Long Việt Nhà Tiền Lê [27]
1009 Lý Thái Tổ lên ngôi Nhà Lý [28]
1010 Lý Thái Tổ dời đô kể từ Hoa Lư đi ra Thăng Long Nhà Lý [29]
1028 Lý Thái Tông nối ngôi Nhà Lý [30]
1028 An táng Lý Thái Tổ Nhà Lý [31]
1034 Lý Thái Tông bắt triều thần gọi bản thân là "triều đình" Nhà Lý [32]
1039 Đổi tôn hiệu của Lý Thái Tông Nhà Lý [33]
1043 Loạn Nùng Trí Cao Nhà Lý [34]
1128 Lý Nhân Tông mất Nhà Lý [35]
1128 Lý Thần Tông ko thưởng công Lý Công Bình Nhà Lý [36]
1129 Lý Thần Tông tôn Sùng Hiền hầu thực hiện Thái thượng hoàng Nhà Lý [37]
1129 Bổ nhiệm Lý Tử Khắc thực hiện Khu mật sứ Nhà Lý [38]
1130 Lý Thần Tông bắt đàn bà những quan liêu lựa chọn thực hiện phi tần Nhà Lý [39]
1150 Đỗ Anh Vũ chuyên nghiệp quyền nhập triều Nhà Lý [40]
1154 Lý Anh Tông lấy đàn bà của vua Chiêm Thành Nhà Lý [41]

Quan điểm lịch sử[sửa | sửa mã nguồn]

Trưng Trắc, Trưng Nhị là thiếu nữ, hô một giờ đồng hồ tuy nhiên những quận Cửu Chân, Nhật Nam, Hợp Phố, nằm trong 65 trở nên ở Lĩnh Ngoại đều tận hưởng ứng, việc dựng nước xưng vương vãi dễ dàng như trở bàn tay, rất có thể thấy hình thế khu đất Việt tớ đầy đủ dựng được nghiệp bá vương vãi. Tiếc rằng nối sau bọn họ Triệu cho tới trước bọn họ Ngô, trong vòng rộng lớn ngàn năm, bọn nam nhi chỉ cúi đầu khoanh tay, thực hiện tôi tớ cho những người phương Bắc, há chẳng xấu xí hổ với nhì bà mẹ bọn họ Trưng là thiếu nữ hoặc sao? Ôi! cũng có thể gọi là tự động vứt quăng quật bản thân vậy.

Lê Văn Hưu, Đại Việt sử ký, dẫn theo đuổi Ngô Sĩ Liên, Đại Việt sử ký toàn thư, "Kỷ Trưng Nữ vương"[15]

Được coi là cỗ quốc sử tương đối đầy đủ thứ nhất của Việt Nam[2][42], Đại Việt sử ký được Lê Văn Hưu biên soạn theo như hình thức của Tư trị thông giám (資治通鑑) của Tư Mã Quang[43]. Trong thời hạn biên soạn, Lê Văn Hưu vẫn sở hữu thời cơ tận mắt chứng kiến một trong mỗi sự khiếu nại đa số nhập thời Trần là cuộc kháng chiến của Đại Việt kháng quân Nguyên thứ tự loại nhất năm 1258 cũng tựa như các ông tơ rình rập đe dọa liên tiếp kể từ căn nhà Nguyên tiếp sau đó. Vua Trần Thái Tông và Trần Thánh Tông vẫn đi ra mệnh lệnh mang đến Lê Văn Hưu biên soạn quốc sử nhằm căn nhà Trần rất có thể học hỏi và chia sẻ tay nghề kể từ vượt lên trên khứ của Đại Việt trong các việc thống trị và gia tăng nền song lập của giang sơn trước những triều đại Trung Quốc.[44]

Xem thêm: tiếng anh 8 unit 10 skills 2

Mục đích bên trên của những vua căn nhà Trần và Lê Văn Hưu vẫn phân tích và lý giải nguyên do vì như thế sao Đại Việt sử ký lựa chọn thời khắc xây dựng quốc gia Nam Việt của Triệu Đà nhập năm 207 TCN thực hiện thời khắc khởi điểm của lịch sử dân tộc VN, một ý kiến bị những căn nhà sử học tập VN trong tương lai như Ngô Thì Sĩ[45] ở thế kỷ 18 và những căn nhà sử học tập văn minh phê phán vì như thế những vua Nam Việt đều là kẻ Hán. Căn cứ nhập nền song lập của Nam Việt nhập thời Hán, Lê Văn Hưu coi Triệu Đà là kẻ thứ nhất và là 1 điển hình nổi bật chất lượng nhập số những vua VN biết quan hoài cho tới nền song lập của giang sơn.[13][46] Một ví dụ không giống đã cho chúng ta thấy Lê Văn Hưu quan hoài tới sự đồng đẳng thân thiện VN và Trung Quốc là câu nói. phản hồi của ông về việc khiếu nại Đinh Tiên Hoàng đăng quang vua năm 968, nhập cơ Lê Văn Hưu coi Đinh Tiên Hoàng là "bực thánh triết thông suốt chủ yếu thống của Triệu Vương", tức là coi Đinh Tiên Hoàng là kẻ thừa kế Triệu Đà nhập việc làm giành lại song lập mang đến VN trong những khi thực sự người này đó là Ngô Quyền với thành công Bạch Đằng năm 938 khắc ghi xong xuôi nền cai trị của những triều đại phương bắc ở VN.[24][47] Theo Lê Văn Hưu, người dân có góp phần cần thiết trong các việc phục sinh nền song lập của VN kể từ tay Trung Quốc là Đinh Tiên Hoàng chứ không cần cần là Ngô Quyền, chính vì Ngô Quyền chỉ xưng vương vãi trong những khi Đinh Tiên Hoàng xưng đế và coi bản thân ngang sản phẩm với những nhà vua căn nhà Tống[47].

Do Lê Văn Hưu đặc biệt quý trọng nền song lập của VN nên ông thông thường sở hữu những đánh giá xấu đi về những anh hùng lịch sử dân tộc tuy nhiên ông nghĩ rằng cần phụ trách nhiều hoặc không nhiều về sự nhằm thoát nước nhập tay phương bắc[47] như tình huống Thừa tướng mạo Lữ Gia ở trong nhà Triệu nước Nam Việt[14] hoặc vua Lý Nam Đế[19]. Trong Khi ý kiến văn minh mệnh danh Lý Nam Đế là 1 nhân vật dân tộc bản địa của VN nhập cuộc khởi nghĩa ngăn sự đô hộ ở trong nhà Lương thì Lê Văn Hưu lại chỉ trích tài năng của Lý Nam Đế vì như thế ông bị Trần chống Tiên vượt mặt và VN lại rơi rụng song lập một thứ tự nữa[19][48]. Tuy nhiên, Lê Văn Hưu vẫn dành riêng những câu nói. mệnh danh chất lượng đẹp tuyệt vời nhất mang đến Hai Bà Trưng, những người dân hướng dẫn cuộc kháng chiến kháng căn nhà Hán và sau cuối thất bại bên dưới tay Mã Viện nhập năm 42. Trong câu nói. phản hồi của Lê Văn Hưu, nam nhi VN thiệt xứng đáng xấu xí hổ Khi chỉ biết cúi đầu khoanh tay, thực hiện tôi tớ cho những người phương Bắc trong những khi Trưng Trắc, Trưng Nhị đơn thuần thiếu nữ tuy nhiên đấu giành giật quả cảm mang đến song lập của khu đất nước[15]. Đối với những người dân Hán thanh lịch thống trị VN, Lê Văn Hưu vẫn sở hữu những đánh giá tích đặc biệt giành cho những người dân sở hữu góp phần cho việc ổn định quyết định của giang sơn, như việc ông trân trọng gọi thái thú Sĩ Nhiếp là Sĩ Vương, người vẫn lưu giữ vững vàng nền tự động căn nhà của VN bay ngoài sự thống trị thẳng ở trong nhà Ngô nhập một thời hạn dài[17][49].

Bên cạnh sự quan hoài cho tới nền song lập của giang sơn, Lê Văn Hưu cũng quan trọng đặc biệt quý trọng năng lực trị vì như thế giang sơn của những vua VN kể từ Ngô Quyền cho tới Lý Anh Tông với những câu nói. phản hồi đem ý kiến Nho giáo.[49] Lê Văn Hưu phê phán Lý Thái Tổ thiết kế rất nhiều miếu chiền thay cho cần tiết kiệm ngân sách những nguồn lực có sẵn mang đến giang sơn và nhân dân[29][49]. Việc Lý Thần Tông tôn Sùng Hiền hầu thực hiện Thái thượng hoàng nhập năm 1129 bị Lê Văn Hưu phê phán là "hóa đi ra nhì gốc" và nhận định rằng Thần Tông nên tôn Lý Nhân Tông thực hiện Thái thượng hoàng thay cho tôn thân phụ đẻ của mình[37][50]. Tuy nhiên, ý kiến của Lê Văn Hưu không nhiều đặc điểm Nho giáo rất là nhiều đối với Ngô Sĩ Liên nhập Đại Việt sử ký toàn thư, nhập cơ Ngô Sĩ Liên gần như là trọn vẹn dựa vào ý kiến Nho giáo, sở dĩ như thế vì như thế ông tơ quan hoài đa số của Lê Văn Hưu luôn luôn là nền song lập và sự đồng đẳng của VN trước nước láng giềng Trung Hoa ở phương bắc[51]. Do cơ cỗ Đại Việt sử ký của Lê Văn Hưu sẽ là kiệt tác quan trọng xác minh nền tự động căn nhà của Việt Nam[52].

Chú mến và tham lam khảo[sửa | sửa mã nguồn]

Chú thích[sửa | sửa mã nguồn]

  1. ^ a b Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 181
  2. ^ a b Trần Trọng Kim 1971, tr. 52
  3. ^ National Bureau for Historical Record 1998, tr. 219
  4. ^ Chapuis 1995, tr. 82
  5. ^ a b c Taylor 1991, tr. 351
  6. ^ Lê Tắc (1961). An Nam chí lược. University of Hue. tr. 122.
  7. ^ Có người chất vấn rằng: Tại sao quân Tàu thanh lịch việt nam lấy sử về? Để loại tương đương người nước Nam ko biết sử? Để lịch sử dân tộc tiếp tục tự bọn họ ghi chép đi ra, và rằng người nước Nam tớ kể từ Tàu tuy nhiên ra?
  8. ^ Trần Trọng Kim 1971, tr. 82
  9. ^ National Bureau for Historical Record 1998, tr. 356
  10. ^ Woodside, Alexander (1988). Vietnam and the Chinese model: a comparative study of Vietnamese and Chinese government in the first half of the nineteenth century. Harvard Univ Asia Center. tr. 125. ISBN 0-674-93721-X.
  11. ^ Tuyet Nhung Tran, Anthony J. S. Reid 2006, tr. 48–49
  12. ^ Tuyet Nhung Tran, Anthony J. S. Reid 2006, tr. 47
  13. ^ a b Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 14
  14. ^ a b Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 19
  15. ^ a b c Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 21
  16. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 24
  17. ^ a b Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 27
  18. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 34
  19. ^ a b c Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 38
  20. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 50
  21. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 54
  22. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 55
  23. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 56
  24. ^ a b c Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 59
  25. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 66
  26. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 73
  27. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 74
  28. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 79
  29. ^ a b Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 81
  30. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 88
  31. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 90
  32. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 93
  33. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 97
  34. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 100
  35. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 124
  36. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 126
  37. ^ a b Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 127
  38. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 128
  39. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 129
  40. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 141
  41. ^ Ngô Sĩ Liên 1993, tr. 142
  42. ^ Trần Trọng Kim 1971, tr. 10
  43. ^ Tuyet Nhung Tran, Anthony J. S. Reid 2006, tr. 46
  44. ^ Tuyet Nhung Tran, Anthony J. S. Reid 2006, tr. 48
  45. ^ Ngô Thì Sĩ (1991). Việt sử chi phí án. History & Literature Publishing House. tr. 8.
  46. ^ Tuyet Nhung Tran, Anthony J. S. Reid 2006, tr. 49–50
  47. ^ a b c Tuyet Nhung Tran, Anthony J. S. Reid 2006, tr. 50
  48. ^ Tuyet Nhung Tran, Anthony J. S. Reid 2006, tr. 51
  49. ^ a b c Tuyet Nhung Tran, Anthony J. S. Reid 2006, tr. 54
  50. ^ Tuyet Nhung Tran, Anthony J. S. Reid 2006, tr. 55–56
  51. ^ Tuyet Nhung Tran, Anthony J. S. Reid 2006, tr. 64–68
  52. ^ Womack, Brantly (2006). China and Vietnam: the politics of asymmetry. Cambridge University Press. tr. 119. ISBN 0-521-61834-7.

Tham khảo[sửa | sửa mã nguồn]

  • National Bureau for Historical Record (1998), Khâm quyết định Việt sử Thông giám cương mục, Hà Nội: Education Publishing House
  • Chapuis, Oscar (1995), A history of Vietnam: from Hong Bang đồ sộ Tu Duc, Greenwood Publishing Group, ISBN 0-313-29622-7
  • Ngô Sĩ Liên (1993), Đại Việt sử ký toàn thư , Hà Nội: Social Science Publishing House
  • Taylor, Keith Weller (1991), The Birth of Vietnam, University of California Press, ISBN 0-520-07417-3
  • Trần Trọng Kim (1971), Việt Nam sử lược, Sài Gòn: Center for School Materials
  • Tuyet Nhung Tran, Anthony J. S. Reid (2006), Việt Nam Borderless Histories, Madison, Wisconsin: The University of Wisconsin Press, ISBN 978-0-299-21770-9
  • Đại Việt sử ký toàn thư (3 tập). Nhà xuất bạn dạng Khoa học tập xã hội (tái bạn dạng năm 2004)

Liên kết ngoài[sửa | sửa mã nguồn]

  • Liên kết cho tới những trang sử năng lượng điện tử Lưu trữ 2008-12-31 bên trên Wayback Machine